Archive for the ‘aleksander’ Category

Aleksander Smolar

Smolar Aleksander -politolog, „Uchodźca” z 1968 r. Syn Grzegorza, który do roku 1968 był redaktorem naczelnym „Folks-Sztyme”, organu popieranego przez władze PRL-u. Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Żydów w Polsce. Matka Smolara pracowała w KC PZPR. Jest związany z Partią Demokratyczną. Z rodziny przedwojennych komunistów.

„Tylko w Polsce antysemityzm >nie kłócił sięna ulicy<, ale również w podziemnej prasie, partiach politycznych i Siłach Zbrojnych (…)". Aleksander Smolar „Jews As a Polish Problem", „Daedalus", wiosna 1987.

„Koncepcja roli PiS-owskiej elity („zakonu sprawiedliwych”) w transformacji Polski przypomina bardzo koncepcję partii awangardowej autorstwa Lenina”.

„Profesor” Centre National de la Recherche Scientique /Paryż/, „emigrant” z 1968r. Od 1990 roku wraz z innymi „emigrantami” tej nacji, A. Smolar zaszczycił Polskę powrotem do „tego kraju”. Aleksander Smolar, brat Eugeniusza Smolara to jeden z rozdających pod politycznym znaczone karty syjonistycznej inwazji. Podobnie jak jego pobratymcy. A. Smolar unika identyfikacji z „zawodowym” półświatkiem koszernych polityków polskojęzycznych.

A. Smolar to jednocześnie prezes Zarządu „Fundacji Batorego”, czołowej siatki agentów wpływu żydowskich w „tym kraju”.

(źródło: Lichwa rak ludzkości, Henryk Pająk s. 242).

Oto arcyciekawa garść publikacji rodem z IPN-u świadcząca o powiązaniu środowiska żydowskiego w Polsce z międzynarodowym żydostwem. Taka postawa umożliwiała, głównie amerykańskim Żydom, dyskredytowanie Polski w oczach światowej opinii publicznej. Warto także pamiętać, iż wielu, bardzo wielu, ok. 1/3 marcowych emigrantów, to byli stalinowscy zbrodniarze, opluwający Polskę i Polaków do chwili obecnej. Przykładem może być J. T. Gross (jego donosy na przyjaciół tutaj).

PROTOKÓŁ otwarcia korespondencji

II Ds 14/68

Warszawa, dnia 20 maja 1968 r.

Prokurator Prokuratury Wojewódzkiej dla m. st. Warszawy działając na mocy postanowienia z dnia 4.IV.1968 r. w sprawie Nr II 2 Ds 14/68 w przedmiocie zajęcia korespondencji wychodzącej i przychodzącej na adres: Grzegorz Smolar, Warszawa (usunięte przez redakcję) – na zasadzie art. 145§ 1 kpk. Dokonał otwarcia przesyłki skierowanej napowyższy adres. Przesyłka została nadesłana przez Urząd Wymiany Poczty Warszawa 3 przy piśmie z dnia 15 maja 1968 r.

Przesyłka ze stemplem pocztowym „Jamaica N.Y. 5 May 6 PM 1968, o adresie zwrotnym (…), adresowana do G. Smolara, Warszawa (usunięte przez redakcję), zawiera jedną kartkę gładkiego papieru formatu zeszytowego, zapisaną obustronnie pismem ręcznym w języku żydowskim /tłumaczenie w załączeniu/.

Według tłumaczenia list nosi datę: Nowy Jork 6 maja 1968 r. i zaczyna się od słów: „Drogi Herszlu. Dziękuje Ci bardzo za list” a kończy „… kontynuować naukę. Przesyłam serdeczne pozdrowienia”. Podpis nieczytelny.

Przesyłkę powyższą przekazano Komendzie Stołecznej MO w Warszawie celem sporządzenia fotokopii.

Oryginał wysłano adresatowi.

Tłumaczenie z języka żydowskiego

Drogi Herszlu,

Dziękuje Ci bardzo za list. Mimo że wiedziałem w jakiej jesteś sytuacji nie chciałem jednak zrezygnować ze swoich planów i dążyłem do tego żebyśmy mogli się spotkać. Zdawałem sobie sprawę z tego, że to spotkanie nie będzie przyjemne, uważam jednak, że oddana rodzina oraz przyjaciele są potrzebni również w biedzie. Jednakowoż miejmy nadzieję, że się w niedalekiej przyszłości spotkamy. Wkrótce pewien Warszawiak przekaże Ci pozdrowienia ode mnie. Był on tutaj w odwiedzinach u brata i wyjechał z powrotem 1-go maja. Odwiedziłem go w Brooklynie dokładnie w dniu wyjazdu. Byłem tak zaskoczony nadarzającą się okazją, że zapomniałem dać mu Twój adres. Jestem jednak pewien, że Cię znajdzie. Nazywa się Michał Zając i jest bardzo miłym człowiekiem. Niestety mógł zabrać tylko parę drobiazgów dla dziecka. Dałem mu 2 buteleczki witamin, sweterek oraz skarpety.

Ponieważ wiem, że trudno wyżyć 2 rodzinom z jednej pensji, chciałem Wam wysłać trochę pieniędzy przez PKO. Nie robiłem tego do tej pory, ponieważ sobie nie życzyłeś. Obecnie chciałbym bardzo Wam pomóc, nie chciałbym jednak nic robić bez Twojej zgody. Rozmawiałem ostatnio z Kaimem. Ucieszył się bardzo wiadomością od Ciebie. Wszyscy przyjaciele są z Tobą i mamy nadzieję, że nadejdą lepsze czasy.

Sądzimy, że Genek będzie mógł w końcu kontynuować naukę.

Przesyłam serdeczne pozdrowienia.

Podpis nieczytelny

Źródło IPN BU 0332/11 t.1 cz.1 s. 62-63


Streszczenie z języka angielskiego

Adresat H. Smolar

Cultural – Social Assosiation of Polish Jews

Warszawa (usunięte przez redakcję)

Biuletyn informacyjny Światowego Kongresu Żydowskiego

– Na przedmieściu Jerozolimy wzniesiony zostanie pomnik wdzięczności narodowi (nieczytelne) za uratowanie w okresie okupacji 7 tys. Żydów.

– Amerykański Kongres Żydów poparł propozycję Białego Domu odnośnie rejestracji posiadanej broni i zezwoleniu na nią.

– Cofnięcie Polsce przywilejów handlowych przez Administrację na skutek przejścia jej na pozycje stalinowskie. Wydawało się, że Polska będzie tworzyć bardziej liberalne rządy a okazuje się coś wręcz odwrotnego.

– dla Żydów amerykańskich nadszedł czas działania. Jeżeli chce się osiągnąć to okres przedwyborczy jest do tego celu najbardziej odpowiedni (Podaję przykład Francji, gdzie gen. de Gaulle obawiając się, że nie osiągnie większości w wyborach zgodził się na sprzedaż (nieczytelne)

– Rząd włoski zadecyduje, czy Żydzi są (nieczytelne)

– Czy A.G.E. (nieczytelne) zbrodniarzy hitlerowskich?

– Nie ma nadziei na rychłe uwolnienie statków zablokowanych na Kanale Sueskim.

– Wzrasta budżet wojskowy w krajach arabskich.

– Algieria prosi o wymianę pasażerów – ofiar piractwa powietrznego.

Źródło: IPN BU 0332/11 t. 1 cz. 1 s. 66

Adresat:
H. Smolar
TSKŻ W-wa


Biuletyn Światowego Kongresu Żydowskiego
Streszczenie z j. ang.

Biuletyn zawiera przegląd wydarzeń prasowych.

– Nahum Goldman przesłał życzenia przewodniczącemu Rady Państwa Rumunii z okazji rocznicy wyzwolenia. Podkreśla w niniejszym, że mniejszość żydowska cieszy się w Rumunii równymi prawami, o czym przekonał się osobiście w czasie pobytu tam w ub. roku.
– Burstein przewodniczący miasta Tel-Aviv został wybrany przewodniczącym wydz. Kultury Światowego Kongr. Żyd. którego celem jest zacieśnienie więzów między Żydami z Izraela i diaspory.
– Eksperci do spraw studiów n.t. Żydów w (nieczytelne) wydali w Londynie publikację omawiającą syt. Żydów pod rządami (nieczytelne) w okresie 6 miesięcy liberalizmu.
– Egipski min. spraw zagr. udał się do W. Brytanii.
(…)
– Prowadzone przez (nieczytelne) i Międzynarodowy Czerwony Krzyż tajne (nieczytelne) pozwoliły na wyjazd z Egiptu ok. 500 rodzinom żydowskim, które otrzymały paszporty do Hiszpanii i innych krajów zachodnich.
– W więzieniach egipskich przebywa ok. 250 Żydów, których się bije i torturuje.
– (…)
Ironicznie zacytowany fragment z radzieckiej prasy, gdzie mówi się, że wejście wojsk na terytorium CSR było podyktowane koniecznością obrony socjalizmu w CSR i najwyższym dobrem ludności.
– Polakom prasa wyjaśnia, że sprawcami sytuacji w CSR obecnie były te same siły co w Polsce w marcu.

Źródło: IPN BU 0332/11 t.1 cz.1 s.67-68

Adresat

H. Smolar

Cultural – Social Assosiation of Polish Jews (TSKŻ)

Warszawa

streszczenie z . angielskiego

Biuletyn informacyjny Światowego Kongresu Żydowskiego

– Światowy Kongres Żydowski zwrócił się z apelem do (nieczytelne) o pomoc w umożliwieniu emigracji prześladowanej mniejszości żydowskiej na Środkowym Wschodzie. Społeczności żydowskie we wszystkich krajach diaspory wstrząśnięte są odmową (nieczytelne) odnośnie wysłania przedstawicieli ONZ na Środkowy Wschód, celem zbadania sytuacji mniejszości żydowskiej. Egipt, Irak i Syria hołdując faszystowskiej doktrynie (nieczytelne) można robić zamieszkałą na swoim terenie mniejszość narodową co się chce, gwałcić międzynarodowe prawa człowieka, Egipt trzyma w więzieniach setki Żydów. Traktuje się ich w brutalny sposób. Po 12 miesięcy siedzą i nie robi się procesów.

– Partia komunistyczna i robotnice podpisały w Bratysławie wspólne oświadczenie, w którym stwierdzają m.in. „że uczynią wszystko co w ich mocy, żeby usunąć skutki agresji Izraela w myśl zasady rezolucji Rady Bezp. ONZ z 22.XI.67 r. o wycofaniu sił izraelskich z okupowanych terenów”.

– Arabowie zaatakowali na Zgromadzeniu Ogólnym Światowej Rady Kościołów w dniu 2.VI w Uppasli.

– Jewish Obserwer ukazujący się w Londynie pisze, że knuje się „międzynarodowy spisek” zmierzający do zniszczenia Izraela.

– Żydowski Teatr w Warszawie znalazł się w niebezpieczeństwie a przyszłość organizacji żydowskich jest wątpliwa.

Źródło: IPN BU 0332/11 t. 1 cz. 1 s. 72-73

 

Adresat

Gutkowicz

Folks Sztyma

W-wa

Streszczenie z języka angielskiego.

Biuletyn Żydowskiej Agencji Telegraficznej

– (nieczytelne) rozpoczyna po powrocie ze Szwecji nową serię rozmów z (nieczytelne).

– (nieczytelne) poinformował ambasadora francuskiego i włoskiego, że zwróci Izraelowi samolot o ile Izrael zwolni przynajmniej 4-5 Arabów palestyńskich uwięzionych za działalność terrorystyczną. Amerykańskie Towarzystwo Podróży domaga się akcji zmierzających do natychmiastowego zwrotu Izraelowi samolotu, załogi i pasażerów.

– 17 lat minęło od zgładzenia grupy pisarzy żydowskich w ZSRR. Podaje się, że padli ofiarą „kultu jednostki” a jak dotąd nie wyjaśniono bliższych szczegółów w tej sprawie.

W latach 1948-1959 nie ukazała się w ZSRR żadna publikacja w j. żydowskim. Świat chce znać fakty i przyczyny dlaczego (nieczytelne) do pogromu kultury i literatury żydowskiej w ZSRR.

– W Bukareszcie ukazał się kalendarz żydowski zawierający przegląd działalności Federacji Społeczności Żydowskiej w Rumunii.

– Z okazji 700-lecia osiedlenia się Żydów w CSR zostanie zorganizowana specjalna wystawa poświęcona sztuce żydowskiej.

(….)

– Wzrost liczby studentów w Izraelu o 40% w ciągu najbliższych 4 lat.

(…)

Źródło: IPN BU 0332/11 t.1 cz.1 s. 76-77

 

Adresat

J. Gutkowicz

Folks Sztyme

Warszawa, (usunięte przez redakcję)

Streszczenie z j. angielskiego

Biuletyn Informacyjny Żydowskiej Agencji Telegraficznej

– Eschol oświadczył, że Izrael nie będzie tolerował ataków granicznych oraz poczynań grup terrorystycznych i sabotażowych.

– Moshe Dayan odwiedzał osiedla graniczne – Cel – zabezpieczenie spokojnego życia w tym rejonie.

– Terroryści mogą spowodować nową wojnę.

– 400 delegatów na 49-cia doroczną konferencję kobiet amerykańskich przyjęło rezolucję stwierdzającą, że zajmowane obecnie terytoria muszą pozostać w rękach Izraela i w przyszłości.

– Z diaspory napływają zgłoszenia młodych Żydów na wyjazdy na obozy organizowane w Izraelu. Jest to przejawem budzenia się świadomości o przynależności do narodu żydowskiego Kandydatów jest znacznie więcej niż miejsc.

– Izrael cieszy się dobra opinią w Afryce – oświadczył Meshel po powrocie z kilku krajów afrykańskich, gdzie przewodniczył misji „dobrej woli”.

– Syria odrzuciła protest Libanu odnośnie nowych (nieczytelne) na towary libańskie. Syria oskarża Liban o przyjmowanie uchodźców z Damaszku.

– Brazylia wyraża gotowość przyjęcia uchodźców żydowskich z krajów arabskich i Polski – ofiar prześladowań.

– Irak złożył we Francji zamówienie na 54 samoloty typu (nieczytelne).

– W Waszyngtonie potwierdza się wiadomość, że ZSRR odmówiła Egiptowi udostępnienia rakiet dalekiego zasięgu. Nie oznacza to jednak zaprzestania (nieczytelne) Arabów.

– Delegat Egiptu domagał się (nieczytelne) sankcji w stosunku do Izraela za ostatnie ataki powietrzne.

(…)

– Pakistan poparł Arabów na forum Rady Bezpieczeństwa. Podobne stanowisko zajęło szereg innych państw.

Źródło: IPN BU 0332/11 t.1 cz.1 s.80-81

 

Przekład z angielskiego

Willesden Lane,

London NW2, 11 czerwca 1964 r.

Drogi Alex,

Bardzo rad jestem, że Twoje egzaminy już ukończone i jestem pewien, że zdałeś je pomyślnie. Wiem, że pragniesz udoskonalić swój język angielski, więc żona moja i ja zapraszamy Cię do spędzenia letnich wakacji z nami. Są specjalne kursy angielskiego języka podczas lata dla studentów zagranicznych i z pewnością będą one dla Ciebie bardzo pożyteczne. Będziesz oczywiście naszym gościem oraz opłacimy kursy, na które będziesz uczęszczał oraz drobne wydatki. Również opłacimy koszt biletów powrotnych gdy tylko otrzymamy wiadomość, że możesz i chcesz skorzystać z naszego zaproszenia.

Prosimy jak najrychlejszą wiadomość w tym względzie.

Dzisiaj wyjeżdżamy na urlop do Korsyki i wrócimy w początkach lipca. Serdeczności dla Twych Rodziców, dla Niny i Twego brat.

W nadziei, że zobaczymy się tego lata przesyłamy wiele najlepszych życzeń.

podpis

Alec Ray

Ray i Alec Waterman

Źrodło: IPN 0332/11 t.1 cz.1 s. 88

 

NR II 2 Ds 14/68

POSTANOWIENIE

o zajęciu korespondencji

Warszawa,

dnia 4 kwietnia 1966 r.

Prokurator Prokuratury Wojewódzkiej dla m.st. Warszawy (nieczytelne) po zapoznaniu się z aktami w sprawie Nr II 2 Ds 14/68 mając na uwadze, że dla toczącego się śledztwa istotne znaczenie będzie miało zajęcie korespondencji – na zasadzie art. 145 § 1 kpk

postanowił

1. zająć korespondencję wychodzącą i przychodzącą na adresy:

a. (usunięte przez redakcję)

b. Librarian University Of Ife Library – Ife Nigeria,

c. H. Noufeld London (usunięte przez redakcję), Anglia,

d. Emil Komaża Bratysłwa, (usunięte przez redakcję)

e. R. Eshela, (usunięte przez redakcję), Izrael,

f. Eugeniusz Smolar Warszawa, (usunięte przez redakcję)

g. Grzegorz Smolar Warszawa, (usunięte przez redakcję)

h. Olczak Ludwig (usunięte przez redakcję), Sweden,

i. Regina Lityńska Warszawa, (usunięte przez redakcję).

3. Kopię niniejszego postanowienia za pośrednictwem Komendy Stołecznej MO w Warszawie przekazać właściwemu urzędowi pocztowemu.

Źródło: IPN BU 0332/11 t.1, cz.1, s. 87

 

No i proszę, można było się wykazać charakterem podczas przesłuchań. Odmowa odpowiedzi na pytanie wśród ówczesnych „opozycjonistów” była jednak rzadkością. Prawie wszyscy wzajemnie na siebie donosili. Efektem były represje i akty oskarżenia. Mamy więc, aż nadto wśród obecnych tzw. elit, zatrzęsienie ześwinionych moralizatorów i komentatorów. Bez wątpienia prof. Staniszkis jest wśród nich.

L.B.

 

PROTOKÓŁ przesłuchania podejrzanego

Warszawa, dnia 4 kwietnia 1968 roku

Inspektor Biura Śledczego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w Warszawie kpt. Aleksy Opaliński w dniu dzisiejszym przesłuchał w charakterze podejrzanego Aleksandra Smolara s. Grzegorza.

Przesłuchanie rozpoczęto o godz. 20.

Pytanie: Proszę wyjaśnić, jakie stanowisko zajęliście w czasie dyskusji nad tezami programowymi Jacka Kuronia wygłoszonymi w mieszkaniu Andrzeja Marchlewskiego w dniu 3 marca 1968 r.

Odpowiedź: Odmawiam odpowiedzi na postawione mi pytanie z przyczyn, które podałem do protokołu z dnia 13 marca 1968 roku.

Pytanie: O której godzinie opuściliście mieszkanie Andrzeja Marchlewskiego i dokąd wówczas poszliście?

Odpowiedź: Odmawiam odpowiedzi.

Pytanie: Kto ze znanych Wam osób był w mieszkaniu Andrzeja Marchlewskiego w dniu 3 marca 1968 roku?

Odpowiedź: I na to pytanie odmawiam odpowiedzi.

Przesłuchanie zakończono o godz. 21.

Protokół osobiście przeczytałem i jako zgodny z moimi wyjaśnieniami podpisuję.

Wyjaśnił:

Aleksander Smolar

Przesłuchał kpt. Al. Opaliński

Źródło: IPN BU 0332/11 t.1 cz. 1 s. 8



 
Aleksander Ford
Szef komunistycznego przemysłu filmowego Aleksander Ford bezpodstawnie zadenuncjował reżysera Jerzego Gabrielskiego, który był związany z AK, jako „reakcjonistę” i „antysemitę”. Funkcjonariusze NKWD aresztowali i torturowali Gabrielskiego. W tym wypadku mieliśmy do czynienia z wykorzystaniem walki z antysemityzmem do załatwienia osobistych porachunków. Artystyczna miernota, obawiała się wybitnego konkurenta.
 Aleksander Ford ur. 24 listopada 1908 r. w Kijowie, zm. 4 kwietnia 1980 r. w Naples na Florydzie – reżyser filmowy i scenarzysta.
Urodził się w Kijowie w rodzinie żydowskiej, jako Mosze Lifszyc. Studiował historię sztuki na Uniwersytecie Warszawskim. Pierwsze filmy tworzył już w czasie studiów, były to filmy krótkometrażowe o tematyce społecznej: Nad ranem i Tętno polskiego Manchesteru (1929). Zrealizował je dla Stowarzyszenia Miłośników Filmu Artystycznego Start, którego był współzałożycielem. Pierwszy film fabularny, Mascotte, wyreżyserował w 1930.
W czasie II wojny światowej, w latach 1940–1943, kręcił filmy szkoleniowe dla Armii Czerwonej. Później był kierownikiem Czołówki Filmowej przy I Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki, tworząc szereg filmów dokumentalnych, m.in. pierwszy w powojennej Polsce film dokumentalny Majdanek – cmentarzysko Europy. W 1945 został dyrektorem przedsiębiorstwa Film Polski (zrezygnował z tego stanowiska w 1947). W latach 1948–1968 był wykładowcą w łódzkiej Szkole Filmowej – jego uczniami byli m.in. Andrzej Wajda i Roman Polański. W latach 1954–1956 był dziekanem Wydziału Reżyserii tej uczelni.
W 1968 w następstwie wydarzeń marcowych, został pozbawiony prawa do pełnienia jakiejkolwiek funkcji w kinematografii. W 1969 wyemigrował z Polski: najpierw do Izraela, następnie do RFN, potem do Danii, na koniec do Stanów Zjednoczonych. Zmarł popełniając samobójstwo.
Najbardziej znanym filmem wyreżyserowanym przez Aleksandra Forda są Krzyżacy z 1960.
Aleksander Ford był dwukrotnie żonaty. Z pierwszą żoną, Olgą Mińską, miał syna Aleksandra. Z drugą żoną, Eleanor Griswold (była wcześniej drugą żoną Zygmunta Kałużyńskiego), miał córki Konstancję i Justynę oraz syna Romana.
za Wikipedia
CHARAKTERYSTYKA
nazwisko imię: Ford Aleksander
data i miejsce urodzenia 24 XI 1907 Łódź
pochodzenie społ. inteligencja pracująca
wykształcenie
zawód: reżyser
Przebieg pracy zawodowej
Ob. Ford Aleksander jest czołowym reżyserem filmowym. Działalność w filmie datuje się jeszcze z okresu przedwojennego. W okresie okupacji pracował w Wytwórni Filmowej na Białorusi. Był organizatorem i Szefem Czołówki Filmowej w Dywizji im. T. Kościuszki.
Po wyzwoleniu przyczynił się do zorganizowania podstaw kinematografii polskiej.
Ob. Ford posiada poważny dorobek pracy reżyserskiej. Filmy jego posiadają wysoką ocenę ideowo-artystyczną i cieszą się powodzeniem w kraju i za granicą. Prowadzi również szeroką działalność społeczno-pedagogiczną. Jest Przewodniczącym Sekcji Filmowej SPATiF-u i wykładowcą w Państwowej Wyższej Szkole Filmowej. Ob. Ford jest aktywnym członkiem PZPR, jest odznaczony Sztandarem Pracy II kl. Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia.
Dyrektor
Centralnego Zarządu
Wytwórni Filmowej
T. Karpowski
Warszawa, dnia 25 maja 1946 r.
Ministerstwo Spraw
Zagranicznych
Departament Polityczny
Wydział
Wschodnio-Radziecki
w miejscu
Niniejszym prosimy uprzejmie o wystąpienie do Ambasady Radzieckiej z wnioskiem o udzielenie wizy wjazdowej dla Dyrektora Naczelnego Przedsiębiorstwa Państwowego „Film Polski” ppłk. Aleksandra Forda, która się udaje do Moskwy celem omówienia całokształtu stosunków filmowych polsko-radzieckich, a w szczególności dla podpisania umów eksploatacyjnych i dostawy towarowej.
Warszawa, dnia 22 VIII 1951 r.
Tajne
NACZELNIK
WYDZIAŁU VI DEP. V. MBP
Kpt. LIDERT
Ministerstwo Kultury i Sztuki deleguje do Austrii ob. Stefańską Helenę i ob. Forda Aleksandra – reżysera filmowego – w sprawach związanych z produkcją filmu „Chopin”.
Proszę o wypowiedzenie się w sprawie wyjazdu. ww.
Sprawa bardzo pilna,
NACZ. WYDZ. II BIURO PZ MBP
LEŚNIEWSKA kpt.
Do
Ministerstwa Spraw
Zagranicznych
Ze względu na trwające nadal w Pradze Czeskiej prace przy realizacji filmu „Ulica Graniczna” – prosimy uprzejmie o przedłużenie na okres półroczny paszportu płk. Aleksandra Forda – scenarzysty i reżysera tego filmu.
Dyrektor
Wydziału Zagranicznego
FILMU POLSKIEGO
J. Toeplitz
Warszawa, dnia 18 II 1954 r.
Tajne
Dyrektor Departamentu V MBP
płk Brytsyger
Nawiązując do pisma naszego z dnia 4 II za L.dz.Pas/z/III/754/54 dotyczy ob. FORD Aleksander, komunikujemy, że Centralny Urząd Kinematografii deleguje do Argentyny w miejsce ob. Karpiowski Tadeusz, ob. CZERNY-STEFAŃSKA Halina c. Stanisława, ur. 30 XII 1922 r., pianistka zam. w Krakowie.
Nadmieniamy, że CUK dodatkowo wystąpił o rozszerzenie paszportów zagranicznych na Francję dla ob. ob. FORDA Aleksandra i GÓRSKIEJ-ŚLĄSKIEJ Aleksandry, gdzie mają wziąć udział w Międzynarodowym Festiwalu Filmowym.
Z uwagi na powyższe zmiany w poprzedniej delegacji proszę o wypowiedzenie się w sprawie wyjazdu wymienionych.
DYREKTOR BIURA
PASZPORTÓW ZAGRANICZNYCH
LEŚNIEWSKA kpt.
Warszawa, dnia 30 X 1954 r.
Krzyżacy – polski film historyczny z 1960 r. oparty na powieści Henryka Sienkiewicza pod tym samym tytułem.
Oficjalna premiera filmu odbyła się 2 września 1960, mimo że jego pierwszy publiczny pokaz miał miejsce 15 lipca 1960 (w 550 rocznicę bitwy pod Grunwaldem) w łódzkiej Hali Sportowej, zaś oficjalna prapremiera odbyła się 22 lipca 1960 w Olsztynie.
Za najsłynniejszą scenę filmu uważa się bitwę pod Grunwaldem – wielki obraz batalistyczny w finale.
Pierwsze ujęcia zarejestrowano w dniu 3 sierpnia 1959. Była to scena nocnego polowania Zbyszka z Bogdańca na niedźwiedzia. Ostatnim nagranym ujęciem była scena wyginania topora podczas przyjęcia na zamku u Wielkiego Mistrza Krzyżackiego.
Obraz bitwy pod Grunwaldem przedstawiony w filmie w kilku kwestiach odbiega od faktycznego przebiegu wydarzeń historycznych:
– Zastosowanie przez Krzyżaków wilczych dołów jest mało prawdopodobne. Obie armie przybyły na pole bitwy dopiero rankiem 15 lipca 1410 i dla obu stron spotkanie z siłami przeciwnika było zaskoczeniem. Krzyżacy nie mieli po prostu dość czasu na przygotowanie tego rodzaju zasadzki.
– W składzie wojsk Unii Jagiellońskiej nie było oddziałów piechoty sformowanych jako odrębnych jednostek taktycznych i organizacyjnych.
– Wielka chorągiew Ziemi Krakowskiej upadła wprawdzie w pewnym momencie bitwy na ziemię, lecz nie ma dowodów, że, jak to przedstawiono w filmie, znalazła się na dłuższy czas w rękach Krzyżaków.
– W filmie widać kilku rycerzy noszących trzewiki (element zbroi ochraniający stopy). W rzeczywistości elementy te nie były znane w Europie na początku XV wieku.
W 2000 roku swoje zdanie wyraził także Szymon Kobyliński, stwierdził on:
– „Przy „Krzyżakach” Forda popełniono potworne błędy. Przede wszystkim to, że rycerze ubrani byli w jednakowe mundury. To nieprawda. Nie było żadnych uniformów, nie było żadnych mundurów zaprojektowanych dla całego wojska. Dotyczyło to również zbroi. Każdy rycerz wyglądał inaczej i dlatego też musieli nosić na sobie i umieszczać na swoich koniach herby, znaki. Poza tym nietypowa, rzadka zbroja była kopiowana i wykorzystana przez wielu rycerzy. To brak wyczucia. U Forda Maćko z Bogdańca wystąpił w stroju kupca weneckiego, bo akurat był ładny kostium… itd. Trzeba wiedzieć, co jest charakterystyczne, co mówi o stylu danej epoki. W tamtych „Krzyżakach” chodziło też o to, aby pokazać jak się biło Niemców. Tymczasem Zakon Krzyżacki, co zresztą bardzo podkreśla Sienkiewicz, był zakonem w dużym stopniu międzynarodowym. (…) tamci „Krzyżacy” to coś w rodzaju bajkowej Historii żółtej ciżemki”.
Film ten miał największą widownię w historii polskiej kinematografii – 32 315 695 widzów, czyli więcej niż liczba ludności Polski w 1960 roku (29 776 000).
TAJNE
DYREKTOR
DEPARTAMENTU III MBP
Płk Brytsyger
Zawiadamiam, że Centralny Urząd Kinematografii deleguje n/w ob. ob. do ZSRR na Festiwal Filmów Polskich w ZSRR.
1. Albrecht Stanisław s. Jana i Natalii, ur. 23.3.1910 r. Prezes Centralnego Urzędu Kinematografii.
2. Ford Aleksander, s. Daniela i Anny ur. 24 XI 1907 r., zatr. WFF i charakterze reżysera.
3. Kawalerowicz Jerzy, s. Edwarda i Zofii, ur. 19 I 1922 r. zatr. Centralnym Zarządzie WFF w charakterze reżysera.
4. Starski Ludwik, s. Ignacego i Heleny, ur. 1 III 1903 r. zatr. Centralnym Zarządzie WFF w charakterze scenarzysty.
5. Abramow – Newerly Igor, ur. 24.3.1903 r., literat.
6. Korsak Lidia, c. Konstantego i Marii, ur. 17 I 1934 r., aktorka
7. Winnicka Lucyna. c. Bronisława i Marii. ur. 14.7.1928 r., aktorka, Teatr Polski w Szczecinie,
8. Musiał-Janczor Tadeusz, s. Stefana i Władysławy, ur. 25.4.1926 r., aktor, Teatr Nowej Warszawy.
9. Tomaszewski Henryk, s. Mariana i Stanisławy, ur. 10.6.1914 r., zatr. Akademia Sztuk Plastycznych w charakterze profesora.
10. Sprudin Sergiusz, s. Mikołaja i Marii, ur. 2.2.1913 r., zatr. WFD w charakterze operatora.
Nadmieniamy, że z powyższą delegacją udaje się Radkiewicz Rita, żona Ministra BP oraz Barczyński Roman, prac. polit. KC PZPR.
DYREKTOR BIURA
PASZPORTÓW
ZAGRANICZNYCH
LEŚNIEWSKA mjr
 
Warszawa, 6 IV 1959 r.
MINISTERSTWO
FINANSÓW
Generalny Dyrektor
Ob. H. Kotlicki
w miejscu
W związku z obchodami Millenium kinematografia Polska została zobowiązana przez Naczelne Władze Państwa do zrealizowania i ukończenia w roku 1960 dwóch filmów fabularnych „Krzyżacy” i „Bitwa pod Grunwaldem”. Realizacją tych filmów będzie zajmował się Zespół Autorów Filmowych „Studio”, pod kierownictwem reżysera Aleksandra Forda.
Zebranie dokumentacji, rekwizytów historycznych i sama realizacja filmów wymaga wielokrotnych wyjazdów za granicę. Obecnie zachodzi konieczność pilnego wyjazdu do NRD na okres 4 dni reżysera Aleksandra Forda, szefa produkcji – Zygmunta Króla i scenografa – Romana Manna.
Wyżej wymieni posiadają ważne paszporty zagraniczne z klauzulą na wielokrotne przekraczanie granicy do NRD.
W tych warunkach proszę Obywatela Generalnego Dyrektora o wyrażenie zgody na wypłacenie ww. dewiz na okres 4 dni pobytu w NRD i pewnej ilości dewiz na zakup benzyny i opłaty związane z garażowaniem samochodu w NRD, gdyż ob. ob. A. Ford i Z. Król udają się w podróż samochodem. Nadmieniam, że powyższe wydatki znajdują pokrycie w planie dewizowym Naczelnego Zarządu Kinematografii.
Sprawa realizacji powyższych filmów, w wyznaczonym przez władze terminie, wymaga dużych wysiłków ze strony całej kinematografii, a związane z tym wyjazdy za granicę są niezmiernie pilne i wymagają natychmiastowej realizacji.
W tej sytuacji uprzejmie proszę ob. Generalnego Dyrektora o możliwie odręczne załatwienie sprawy.
 
Warszawa, dnia 18 czerwca 1968 r.
TAJNE
Informacja
na temat przygotowań wyjazdu na stałe do USA reżysera Aleksandra Forda.
Z wiarygodnych źródeł operacyjnych uzyskaliśmy informację, że Aleksander Ford zamierza w najbliższym czasie wyemigrować wraz z rodziną do USA.
W przygotowanie jego wyjazdu zaangażowali są dyplomaci amerykańscy w Polsce, z którymi od szeregu lat utrzymywał on bliskie stosunki towarzyskie.
Konsul USA w Poznaniu J. Sealan pośredniczy w utrzymywaniu kontaktu między Fordem i jego żoną Elinorą /obywatelką USA/ a jej ojcem Griswoldem.
Ambasada USA otrzymała już zaproszenie Griswolda dla Fordów potrzebne dla wydania wizy amerykańskiej jeśli otrzymają paszport polski. Amerykanie nie wykluczają możliwości, że Ford może także otrzymać dokument podróży na wyjazd do Izraela.
Uważają oni, że niektórzy Żydzi wyjeżdżając z Polski do Izraela zatrzymują się w Wiedniu, gdzie przy pomocy różnych agencji żydowskich załatwiają formalności wyjazdowe do USA. Ambasada USA w Wiedniu za porozumieniem z tamtejszą filą Służby Imigracji i Naturalizacji przykłada wówczas wizy do wspomnianych dokumentów podróży.
 
Jerzy Gabryelski – ur. 1906 r. – zm. 1978 r. w Nowym Jorku; polski scenarzysta i reżyser filmowy.
Przed II wojną światową nakręcił we Francji eksperymentalny film Buty, a w Polsce obraz pt. Czarne diamenty. W czasie powstania warszawskiego realizował o nim film, towarzysząc powstańcom przez 63 dni.
Bezpośrednio po wojnie był aresztowany z tego powodu przez NKWD (zadenuncjowany przez Aleksandra Forda), bity i maltretowany. Władze komunistyczne oskarżały go o antysemityzm. Swój film o powstaniu warszawskim przekazał do USA, by uchronić przed zniszczeniem. Tam jednak został zawłaszczony przez kogoś innego. W PRL pozwolono mu tylko na nakręcenie kilku filmów dokumentalnych.
Powstały na jego temat dwie publikacje: książka Janusza Skwary pt. Zerwany film. Szkice do portretu Jerzego Gabryelskiego (Nowy Jork 1999) i praca Wiesława Stradomskiego pt. Exodus Jerzego Gabryelskiego; zaprzepaszczona szansa polskiej sztuki filmowej, która została zamieszczona w książce pt. Między Polską a światem. Kultura emigracyjna po 1939 roku (Warszawa 1992). Film Czarne diamenty to na tle polskiej kinematografii obraz wyjątkowy, ukazujący możliwości twórcze reżysera i jego założenia ideowe. Opowiada o górnikach, którzy – nie zgadzając się na to, by ich kopalnia przeszła w ręce zagranicznego kapitału – próbują przejąć ją na własność. Filmy dokumentalne Gabryelskiego świadczą o jego wybitnym talencie i wrażliwości. Gabryelski miał w planach wiele bardzo polskich filmów. Przymierzał się do realizacji dzieła o królowej Jadwidze i o św. Maksymilianie Marii Kolbem. Po tych zamierzeniach pozostały scenariusze.
Jak podumował to jego syn Jacek Gabryelski: Życie mojego ojca nie było łatwe. (…) Rzadko kiedy pojawiają się ludzie, którzy poświęcają karierę, zdrowie, życie rodzinne, tylko dlatego ażeby nie zdradzić ojczyzny nawet w najbardziej niewinny sposób. Mój ojciec nigdy nie zdradził Polski.